ถ้าพูดถึง “สาธารณรัฐฝรั่งเศส” ภาพแรกที่หลายคนนึกถึงอาจเป็นหอไอเฟล อาหารเลิศรส แฟชั่นสุดหรู ไปจนถึงสถาปัตยกรรมอันโดดเด่น จึงไม่น่าแปลกใจเลยที่ในปี 2024 ฝรั่งเศสได้รับการจัดอันดับให้เป็นประเทศที่มีนักท่องเที่ยวเดินทางไปเยือนมากที่สุดในโลกถึง 89.4 ล้านคน โดยมีนักท่องเที่ยวชาวไทยติดอันดับ 9 ของชาติที่เดินทางเข้าประเทศนี้มากที่สุด

🤝🏻 แม้การท่องเที่ยวจะเป็นภาพจำสำหรับฝรั่งเศสในสายตาคนไทย แต่ในความเป็นจริงแล้ว ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับฝรั่งเศสมีความลึกซึ้งกว่านั้นมาก เพราะทั้งสองประเทศมีความร่วมมือทางเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน นับตั้งแต่การติดต่อกันครั้งแรกระหว่างสยามกับฝรั่งเศสจนถึงปัจจุบัน รวมเป็นเวลากว่า ‘340 ปี’ และกำลังจะครบรอบ ‘170 ปี’ แห่งการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการระหว่างไทยกับฝรั่งเศส ในปี 2026 จากความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ ได้ขยับขยายสู่การร่วมมือด้านนวัตกรรมและระบบนิเวศ ดังนั้น NIA ในบทบาทผู้กำหนดทิศทางนวัตกรรม ‘Focal Conductor’ จึงจะพาไปดูการดำเนินงาน ที่ผ่านมาว่ามีการสร้างความร่วมมือในรูปแบบใดไปแล้วบ้าง

เริ่มต้นที่ความร่วมมือจาก ‘การทูตนวัตกรรม หรือ Innovation Diplomacy’ แนวคิดในการพัฒนาความสัมพันธ์ประเทศที่เน้นการแลกเปลี่ยนความร่วมมือทั้งในมิติของข้อมูล องค์ความรู้ และทุนอย่างเสรี โดยฝรั่งเศสถือว่าเป็นประเทศที่มีระบบนวัตกรรมเข้มแข็งอันดับต้นๆ ของโลก จากผลการจัดอันดับ ‘ดัชนีนวัตกรรมโลกหรือ GII’ ในปี 2024 ฝรั่งเศสอยู่ในอันดับที่ 12 โดยมีจุดเด่นในเรื่องของการพัฒนาศักยภาพคน ดูได้จากการคว้าอันดับ 2 ในตัวชี้วัดการให้การอบรมกับพนักงานในองค์กร (Firms Offering Formal Training, %)

🧑🏻‍💻 นอกจากนี้ ฝรั่งเศสยังมีองค์กรและหน่วยงานหลายแห่งที่อยู่เบื้องหลังการเติบโตของระบบนิเวศสตาร์ตอัป ไม่ว่าจะเป็น ‘Station F’ แคมปัสสำหรับผู้ประกอบและสตาร์ตอัป ณ กรุงปารีส ที่เต็มไปด้วย Facilities ที่อำนวยความสะดวกต่อการทำงาน เช่น การรวบรวมหน่วยงานภาครัฐและนักลงทุนที่มีศักยภาพ ที่สำคัญยังมีกิจกรรม Events และ Workshop ที่ช่วยบ่มเพาะความรู้ให้กับผู้ประกอบการมากถึง 600 ครั้งต่อปี

📊 อีกหนึ่งหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญเช่นกันคือ ‘La French Tech St-Étienne Lyon’ องค์กรที่ทำหน้าส่งเสริมการเติบโตของสตาร์ตอัปเมืองแซ็งเตเตียน (St-Étienne) และเมืองลียง (Lyon) ซึ่งมีทั้งการสนับสนุนเงินทุน องค์ความรู้ ไปจนถึงการผลักดันนโยบายส่งเสริมการทำธุรกิจ โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้สาธารณรัฐฝรั่งเศสเป็นหนึ่งในประเทศที่น่าดึงดูดสำหรับการจัดตั้งบริษัทมากที่สุด

ทั้งสองหน่วยงานนี้ถือได้ว่ามีบทบาทสำคัญในการพัฒนาระบบนิเวศนวัตกรรมของฝรั่งเศส ที่ผ่านมา NIA เองก็ได้มีโอกาสเยี่ยมชมและแลกเปลี่ยนข้อมูลภาพรวมระบบนิเวศสตาร์ตอัปของฝรั่งเศส-ไทย และมองหาโอกาสที่จะสร้างความร่วมมือกันผ่านโครงการ Launching และ Landing Pad ที่จะส่งเสริมการแลกเปลี่ยนสตาร์ตอัปเพื่อเรียนรู้ระบบธุรกิจและตลาดของแต่ละประเทศ เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถขยายธุรกิจสู่ตลาดสากลได้

🤝🏻 เนื่องในโอกาสเฉลิมฉลองความสัมพันธ์ไทย-ฝรั่งเศส ครบรอบ 340 ปี และ 170 ปี ของการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตไทย-ฝรั่งเศส NIA กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ร่วมกับ สถานเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย จัดงาน Thailand – France International Collaboration Forum “Celebration of the 24th Birthday of the PHC SIAM Programme and Exploring the Collaboration on Science, Technology, and Innovation” เมื่อวันที่ 26 – 27 พฤษภาคม 2025 ที่ผ่านมา เพื่อขยายความร่วมมือวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม โดย PHC SIAM ที่ผ่านมา 

PHC SIAM Program คือหนึ่งในกิจกรรมที่ไทยได้ร่วมมือกับฝรั่งเศสมาตลอด 24 ปี เป็นแบบอย่างของความสัมพันธ์ที่แข็งแกร่งระหว่างไทยและฝรั่งเศส โดยโครงการนี้ได้สนับสนุนโครงการวิจัยร่วมมากกว่า 200 โครงการในสาขาต่าง ๆ เช่น ชีววิทยา วิทยาศาสตร์สุขภาพ เคมี เกษตร สิ่งแวดล้อม และวิศวกรรมศาสตร์ ซึ่งนอกจากจะสร้างผลงานวิจัยร่วมที่มีคุณภาพแล้ว ยังช่วยเสริมสร้างความร่วมมือระดับสถาบัน พัฒนาทุนมนุษย์ และสร้างเครือข่ายนักวิจัยรุ่นใหม่ในระยะยาวอีกด้วย 🧑🏻‍🔬

ภายในงาน Thailand – France International Collaboration Forum “Celebration of the 24th Birthday of the PHC SIAM Programme and Exploring Collaboration on Science, Technology, and Innovation” ได้เปิดเวทีให้ผู้เข้าร่วมได้แลกเปลี่ยนวิสัยทัศน์และแนวทางความร่วมมือในอนาคตด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ผ่านกิจกรรม ได้แก่ ปาฐกถาพิเศษเนื่องในโอกาสครบรอบ 24 ปี โครงการ PHC SIAM การนำเสนอเทรนด์เทคโนโลยีของประเทศไทย เช่น นาโนเทคโนโลยีเพื่อพลังงานและสิ่งแวดล้อม นวัตกรรมการเพาะปลูกด้วยโรงงานผลิตพืชแนวตั้งระบบปิด โดย ‘นายสานสิน ศรีภิรมย์รักษ์’ ผู้ก่อตั้งและ CEO บริษัท DiStar Fresh จำกัด ผู้ประกอบการที่ได้รับการสนับสนุนจาก NIA การวิจัยด้านพลาสมาสำหรับอุตสาหกรรมพลังงาน และเทคโนโลยีแสงซินโครตรอน ซึ่งเป็นการเปิดโอกาสทิศทางความร่วมมือใหม่ ที่เป็นไปได้ในสาขาเทคโนโลยีขั้นสูง พร้อมสะท้อนถึงความพร้อมของภาควิจัยและภาคเอกชนไทยในการขยายความร่วมมือกับฝรั่งเศสในอนาคต

พร้อมทั้ง NIA ยังเป็นเจ้าภาพจัดกิจรรม ‘Innovation Ecosystem Tour Program’ เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม โดยร่วมกับ สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และสถานเอกอัครราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทย นำคณะผู้แทนจากฝรั่งเศสเยี่ยมชม ‘บริษัท Distar Fresh’ ณ ตำบลบ้านใหม่ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ซึ่งเป็นบริษัทสตาร์ตอัป ด้านเทคโนโลยีเกษตรที่ใช้ระบบโรงงานผลิตพืช (Plant Factory) เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้นวัตกรรมกับธุรกิจจริง โดยมีความมุ่งมั่นที่จะบริการความสดใหม่และรสชาติที่จะทำให้ผู้บริโภคประทับใจ ผ่านการปลูกผักในระบบโรงเรือนปลูกผักแนวตั้ง ช่วยให้ผักเจริญเติบโตอย่างปลอดภัยจากสภาพอากาศที่ไม่คงที่ มลพิษทางอากาศรวมถึงศัตรูพืช และเก็บเกี่ยวในช่วงเวลาที่เหมาะสมทำให้ได้รสชาติที่ดีและสารอาหารสูง โดยการเยือนบริษัทมีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างและแสวงหาโอกาสการต่อยอดความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมระหว่างไทยและฝรั่งเศส 

👍🏻 นับว่า การจัดงานในครั้งนี้ถือว่าเป็นโอกาสพิเศษ และเป็นอีกก้าวสำคัญในการเชื่อมโยงระบบนิเวศนวัตกรรมระหว่างสองประเทศ เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่ “ชาตินวัตกรรม” ต่อไป

👉🏻 สำหรับผู้ที่สนใจ Thailand – France International Collaboration Forum สามารถรับชมย้อนหลังได้ที่ https://phcsiam.softr.app/  

อ้างอิงข้อมูลจาก:
https://www.facebook.com/FranceenThailande/posts/ฝรั่งเศสเป็นประเทศที่มีผู้มาเยือนมากที่สุดในโลก-โดยมีจำนวนนักท่องเที่ยวมาเยือน-8/755134106651702/
https://www.nia.or.th/bookshelf/view/169
https://www.wipo.int/gii-ranking/en/france
https://stationf.co/
https://www.nia.or.th/La-French-Tech-Station-F
https://th.ambafrance.org/article3697