🧳 วันนี้ NIA ชวนเปิดประตูสัมผัสวิถีชีวิตชุมชนกับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม (Cultural Tourism) เดือนเมษายนเป็นช่วงเวลาที่หลายคนรอคอย ไม่ใช่แค่คนไทยเท่านั้น แต่ยังเป็นโอกาสทองของธุรกิจท่องเที่ยวที่จะสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้มาสัมผัสบรรยากาศความสนุกสนานและเสน่ห์ของวัฒนธรรมไทยในเทศกาลสงกรานต์ โดยในปีที่ผ่านมา งาน Maha Songkran World Water Festival ได้มีนักท่องเที่ยวเข้าร่วมงานกว่า 7.8 แสนคน สร้างรายได้มากถึง 2,880 ล้านบาทเลยทีเดียว

🗺 หนึ่งในเหตุผลที่ชาวต่างชาตินิยมมาเที่ยวในไทยเพิ่มขึ้น เป็นเพราะการเติบโตของ “การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม (Cultural Tourism)” ซึ่งตามคำนิยามแล้วคือ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม หมายถึง การท่องเที่ยวเพื่อสำรวจและสัมผัสสิ่งที่แสดงความเป็นวัฒนธรรม ได้แก่ พระราชวัง ปราสาทหิน วัด โบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปะ ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวิถีชีวิตที่แสดงถึงความรุ่งเรืองและมีการพัฒนาให้เหมาะสมกับการดำเนินชีวิตและสภาพแวดล้อมในแต่ละยุค ทำให้นักท่องเที่ยวได้ทราบประวัติความเป็นมา มุมมองความคิดของคนในอดีตจนถึงปัจจุบัน (กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา, 2553)

นอกจากนี้ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ยังสามารถแบ่งแยกย่อยออกมาได้อีกถึง 5 ประเภท ได้แก่
1. การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ (Historical Tourism)
2. การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี (Cultural and Traditional Tourism)
3. การท่องเที่ยวเชิงวิถีชนบท (Rural Tourism/ Village Tourism)
4. การท่องเที่ยวเชิงกีฬา (Sport Tourism)
5.การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพทางวัฒนธรรม (Cultural Health Tourism) 
ซึ่งรูปแบบที่ได้รับความนิยมทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ก็คือ “การท่องเที่ยวเชิงวิถีชนบท” ที่เปิดโอกาสให้ผู้คนได้เรียนรู้ ทำความรู้จักกับภูมิปัญญาพื้นบ้านที่ไม่เคยสัมผัส

👍🏻 เพื่อยกระดับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและวิถีชุมชน นวัตกรรมจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการสร้างประสบการณ์ที่สะดวกและเข้าถึงง่ายยิ่งขึ้น จึงอยากชวนมารู้จักกับ 3 นวัตกรรมภายใต้การสนับสนุนของ NIA ที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด ซึ่งจะมีธุรกิจไหนบ้างนั้น ตามไปดูกัน


🏘 “กรุงเทพฯ เมืองเทพสร้าง” เมืองหลวงของประเทศไทยอุดมไปด้วยเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่หลายคนยังไม่เคยได้ยิน

“Trawell Thailand” ธุรกิจนำเที่ยววิถีชุมชนที่เริ่มต้นจากการนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับวิถีชีวิตในย่านต่างๆ ของกรุงเทพมหานครและเขตพระนครมานำเสนอให้กับนักเดินทาง โดยมีการพัฒนาร่วมกับคนท้องถิ่นเพื่อสืบทอดเอกลักษณ์ที่มีความเป็นมาอันยาวนานให้อยู่คู่กับพื้นที่ แพลตฟอร์มนี้จึงไม่ได้มีแค่ข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่ท่องเที่ยวเท่านั้น แต่ยังมีการจัดอีเวนต์เดินสำรวจ แนะนำแผนการเที่ยว รวมไปถึงกิจกรรม Workshop แบบ One Day Trip ให้ผู้เข้าร่วมได้สัมผัสประสบการณ์ท้องถิ่นอย่างแท้จริง จนขยายฐานไปยังจังหวัดอื่นๆ ที่เต็มไปด้วยเสน่ห์และศักยภาพ

✨ หนึ่งในกิจกรรมที่ได้รับความสนใจคือ “สารพัดสำเพ็ง” นิทรรศการสุดสร้างสรรค์ ที่ได้เชิญชวนให้ผู้คนได้มองเห็นและรู้จักสำเพ็งในมุมมองใหม่ ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงแค่แหล่งซื้อขายสินค้าราคาส่งที่เคยโด่งดัง แต่ยังเป็นพื้นที่บ่มเพาะความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งจะช่วยสร้างปฏิสัมพันธ์ให้นักท่องเที่ยวกับผู้คนในย่านได้


🧕🏻👳🏻 ธุรกิจที่มีจุดเริ่มต้นมาจากความหลงใหลในวิถีชีวิตของกลุ่มพี่น้องชาติพันธุ์ จึงนำมาพัฒนาเป็นการท่องเที่ยววิถีชีวิตชุมชน “DoiSter ดอยสเตอร์” ที่มอบประสบการณ์แปลกใหม่ และได้สนับสนุนสินค้าชุมชนอย่างยั่งยืน

นวัตกรรมนี้ต้องการนำเสนอวัฒนธรรมของพี่น้องชนเผ่าในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ผ่านการพานักท่องเที่ยวเดินทางเข้าไปใช้ชีวิต ลิ้มรสอาหาร และนอนพักใต้ชายคาเดียวกันกับชาวบ้าน ที่สำคัญยังมีกิจกรรมพาไปร่วมพิธีกรรมตามความเชื่อที่แตกต่าง เช่น “ประเพณีปีใหม่ลาหู่แซแล” ที่จะมีทั้งการตำข้าวปุก การเต้นจะคึ รวมไปถึงกิจกรรมรดน้ำดำหัวขอขมาผู้อาวุโส ที่ทุกกิจกรรมล้วนเป็นโอกาสที่เปิดให้ลองเรียนรู้ และเคารพในความแตกต่าง

✨โดยนอกจากการพานักท่องเที่ยวไปสัมผัสบรรยากาศบนพื้นที่ห่างไกล แพลตฟอร์มนี้ยังมีการสร้างรายได้ให้กับชุมชนด้วยการนำผลงานฝีมือมาขายเพื่อให้ผลงานเป็นที่รู้จัก สร้างรายได้ให้กับพี่น้องชาติพันธุ์ พร้อมทั้งยังเป็นการกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวอยากออกไปทดลองทำชิ้นงานในพื้นที่จริง

🛏 แพลตฟอร์ม “การท่องเที่ยววิถีชุมชนรุ่นบุกเบิก” ซึ่งเกิดจากความต้องการช่วยเหลือชุมชนทั่วประเทศให้มีรายได้มากกว่าการเปิดเป็นโฮมสเตย์ธรรมดา

💻 “Local Alike” เข้าใจดีว่านักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ อาจไม่ได้มีข้อมูลที่ชัดเจนว่าอะไรคือจุดเด่นของพื้นที่ กลับกันถ้ามีตัวแทนที่จะช่วยนำเสนอทริปพร้อมข้อมูลกิจกรรมที่ตอบโจทย์ ก็จะช่วยอำนวยความสะดวกการท่องเที่ยวชุมชนให้กับนักเดินทางได้ แพลตฟอร์มนี้จึงเกิดขึ้นมาโดยมีการทำงานเชิงพื้นที่อย่างใกล้ชิด เพื่อดึงเสน่ห์วิถีชีวิตตามสภาพแวดล้อมอันเป็นเอกลักษณ์ให้ออกมามากที่สุด ซึ่งปัจจุบันมีทริปเที่ยวหลากหลายรูปแบบให้เลือกออกไปทั่วทุกภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นกรุงเทพฯ ภาคเหนือ ภาคใต้ หรือภาคอีสาน

🛶 ยกตัวอย่างทริปในภาคใต้ จากกิจกรรมยกระดับการท่องเที่ยวชุมชน “เขา ป่า นา เล” ที่จะมาสร้างรายได้ให้กับชุมชนผ่านการท่องเที่ยวที่เปิดโอกาสให้สัมผัสวิถีชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน ณ คลองปากประ ชมแสงแรกจากพระอาทิตย์บนเรือที่กำลังล่องออกจากคลองสู่เส้นทางทะเลน้อย เพื่อสำรวจเส้นทางอพยพ “ปลาลูกเบร่” ปลาพื้นถิ่นที่เป็นแหล่งรายได้หลักของชุมชน ซึ่งยังได้มีการนำนวัตกรรมเข้าไปส่งเสริมให้เกิดการขยายผล สร้างมูลค่าเพิ่ม และทำให้เกิดความยั่งยืนในพื้นที่

👍🏻 ทั้ง 3 ตัวอย่างนี้ไม่ได้เป็นเพียงนวัตกรรมที่จะช่วยยกระดับการท่องเที่ยวเชิงวิถีชีวิตชุมชนและชนบท แต่ยังเปลี่ยนภาพจำของการท่องเที่ยวรูปแบบเดิมๆ ไปอย่างสิ้นเชิง ในขณะเดียวกันก็ยังคงรักษา เอกลักษณ์ของเรื่องราวทางวัฒนธรรม ที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ ซึ่งช่วยตอบโจทย์ทั้งความเป็นอยู่ของชุมชน และความต้องการของนักเดินทางที่ต้องการประสบการณ์แปลกใหม่ได้อย่างลงตัว

อ้างอิงข้อมูลจาก:
https://www.infoquest.co.th/2024/417193
http://www.ar.or.th/ImageData/Magazine/40053/DL_30505.pdf
https://mgtsci.stou.ac.th/cutural-tourism-concept/
https://krungthai.com/Download/economyresources/EconomyResourcesDownload_4956_trends.pdf
https://www.facebook.com/Trawellthailand
https://bit.ly/43o2S15
https://www.exoticquixotic.com/stories/doister
https://bit.ly/42hLp9n
https://www.sarakadeelite.com/brand-story/doister-wannabe/
https://localalike.com/experiences/
https://mgronline.com/smes/detail/9660000016666