“ช้า ๆ ได้พร้าเล่มงาม” สุภาษิตไทยอันหมายถึง การจะทำอะไรสักอย่างหนึ่ง ต้องทำด้วยความละเอียดรอบคอบ ใจเย็น ๆ ค่อย ๆ คิด ค่อย ๆ ทำ ไม่ต้องรีบร้อน แล้วจะได้ผลงานที่ออกมาดี

‘Barcelona’ เมืองหนึ่งในประเทศสเปนที่ไม่ได้โด่ดเด่นเพียงแค่ทีมฟุตบอล ได้พิสูจน์คำของสุภาษิตไทยดังกล่าว ผ่านการวางแผนยุทธศาสตร์ตั้งแต่ปี 2010 ถึง 2020 รวมเป็นระยะเวลา 10 ปี โดยแผนยุทธศาสตร์นี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างความมั่นคงให้บาเซโลน่ากลายเป็นเมืองที่มีความพร้อมด้านทรัพยากรและนวัตกรรมของทวีปยุโรป ทว่าเส้นทางสู่การเป็นสุดยอดเมืองนวัตกรรมต้นแบบนั้นไม่ง่าย เมืองบาเซโลน่าได้พยายามอย่างหนักเพื่อพาตนเองเข้าสู่การแข่งขันระดับสากล โดยการรวมกลุ่มและทำงานร่วมกันระหว่างภาครัฐและเอกชน จนในที่สุดเมืองบาเซโลน่าก็สามารถแสดงศักยภาพการพัฒนาให้ทั่วโลกประจักษ์ได้สำเร็จ

ความท้าทายหลังปรับใช้แผนยุทธศาสตร์สู่การแสดงวิสัยทัศน์ของเมืองในปี 2020 คือ การพัฒนาเมืองให้ยั่งยืนควบคู่กับการสร้างความเป็นผู้นำทางด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมให้แต่ละพื้นที่ในเมืองเกิดความสมดุลและทันสมัยเพื่อปรับโฉมเมืองใหม่ (Rebranding Barcelona) อันเป็นรากฐานมั่นคงให้แน่ใจว่าเมืองบาเซโลน่าจะสามารถดำรงอยู่ได้ในโลกเศรษฐกิจ

กลยุทธ์แรก ปรับโฉมภาครัฐกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจใหม่ “Barcelona Growth” เป็นการเพิ่มบทบาทความสำคัญของหน่วยงานท้องถิ่น ซึ่งก็คือ เทศบาลเมืองบาร์เซโลน่า ให้กลายเป็นหน่วยงานสำคัญในการต่อสู้กับวิกฤติเศรษฐกิจ โดยการใช้ Big Data ดึงดูดความสร้างสรรค์ของภาคเอกชนให้เข้ามาลงทุนภายในเมือง เพื่อเพิ่มอัตราการจ้างงาน การผลิตนวัตกรรม ภายใต้การวางกรอบพัฒนาเศรษฐกิจเหล่านี้เป็นผลให้นำไปสู่การ rebranding การพัฒนาเศรษฐกิจเมืองบาร์เซโลน่า จาก “Mobile World Capacity” สู่การเป็น “Smart City” อย่างเต็มรูปแบบ

‘Big Data’ คือการพยายามสร้างมูลค่าของธุรกิจจากการนำเข้ามูลจำนวนมากทั้งภายในและภายนอกองค์กร มาวิเคราะห์ประมวลผล หาใช่แค่เก็บเฉยๆ ซึ่งสอดคล้องกับกลยุทธ์ที่สอง อันว่าด้วยการดึงดูดความร่วมมือจากภาคเอกชนของบาร์เซโลน่าทั่วโลก “Barcelona Global” ในที่นี้คือการดึงดูดให้เกิดการรวมกลุ่มของภาคเอกชน องค์กรอิสระ และองค์กรไม่แสวงหากำไร เพื่อให้เกิดแพลตฟอร์มของความคิดและการดำเนินการที่เกิดจากภาคประชาชนเหล่านี้เอง เพื่อให้บาร์เซโลน่าเป็นหนึ่งในเมืองที่น่าสนใจที่สุดในโลก ที่จะดึงดูดและพัฒนาความสามารถและกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ปัจจุบันมีโครงการต่าง ๆ ที่ส่งเสริมให้นครบาร์เซโลนาเป็นเมืองอัจฉริยะหลายโครงการ อาทิ ระบบการจัดการขยะอัจฉริยะโดยมีการติดตั้งเซนเซอร์ในถังขยะ เมื่อขยะเต็มระบบจะเรียกให้รถมารับไปทิ้ง ระบบเฝ้าติดตามการจราจร โครงการจักรยานสาธารณะที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นต้น

กลยุทธ์ที่สาม กลยุทธ์แบรนด์ใหม่บาร์เซโลน่า “A New Brand Barcelona” เป็นอีกหนึ่งวัตถุประสงค์หลักของเทศบาลเมืองบาร์เซโลน่า ที่ได้ตรวจสอบและพัฒนากลยุทธ์แบรนด์ใหม่ของเมือง โดยเริ่มจากการศึกษา สำรวจ เพื่อให้แน่ใจถึงอัตลักษณ์ ความ unique และคุณค่าที่แตกต่างกันในแต่ละด้านของเมืองอย่างแท้จริง การวางตัวเองให้ไปถึงจุดหมายของบาร์เซโลน่าในครั้งนี้ เป็นไปตามการวิเคราะห์เชิงลึกผ่านการกระบวนการมีส่วนร่วมจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน

เพราะการดำเนินกระบวนการ Big Data นั้นเป็นหน้าที่ของทุกคน ไม่ใช่แค่งานของไอที หรือ ทีมวิเคราะห์ข้อมูล งานนั้นเริ่มตั้งแต่ตัดสินใจว่าจะเก็บข้อมูลอันไหน หรือ ไม่เก็บอันไหน จะเก็บไว้นานเท่าไหร่ จะเก็บไว้ที่ไหนอย่างไร จะเอาไปใช้อย่างไร จึงนำไปสู่การปรับกลยุทธ์การพัฒนาเมือง กลยุทธ์ที่สี่ คือ การสื่อสารแบรนด์ “A New City Brand Communication” เป้าหมายของกลยุทธ์นี้คือการช่วยในการสื่อสารให้เกิดความเชื่อมั่นและเพิ่มคุณค่าให้สินทรัพย์เมืองและเป้าหมายนั้นสามารถไปสู่ความเป็นเมืองแห่งธุรกิจ ผู้ประกอบการ และกิจกรรมทางเศรษฐกิจได้ ทำให้ภาพลักษณ์ของเมืองบาร์เซโลน่า ไม่ใช่แค่เพียงสถานที่ที่ต้องการมาท่องเที่ยว ศึกษา แต่ยังเป็นสถานที่ที่รองรับธุรกิจและกิจกรรมทางเศรษฐกิจอื่น ๆ อีกด้วย

ผลลัพธ์จาก City Branding แม้การ rebranding Barcelona จะกำลังอยู่ในช่วงของการดำเนินการ แต่ก็มีผลลัพธ์ของความสำเร็จที่สามารถวัดผลได้เกิดขึ้นเรียบร้อยแล้ว นอกเหนือไปจากนั้น การสำรวจอย่างคร่าว ๆ เมื่อเร็ว ๆ นี้ พบว่า บาร์เซโลน่าเป็นเมืองที่มีความคิดสร้างสรรค์มากที่สุดในโลกอีกด้วย

แหล่งที่มา :

https://historyofbarcelona.weebly.com/

https://historyofbarcelona.weebly.com/future-of-barcelona-2020.html

https://pemb.cat/en/publications/barcelona_vision_2020/25/

https://pemb.cat/public/docs/850_7h_revisio_20062010_angles.pdf

https://globthailand.com/spain_0002/