ประเทศเยอรมนีเป็นหนึ่งในประเทศที่ดึงดูดให้นักเรียนทั่วโลกเข้ามาศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัย แต่ละปีมีนักเรียนที่ตัดสินใจเข้ามาศึกษาต่อจำนวนหลายพันคน เนื่องจากประเทศเยอรมนีใช้หลักสูตรในการรับนักศึกษาที่เรียกว่า IB (International Baccalaureate) มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1971 ซึ่งเป็นหลักสูตรที่ได้รับการยอมรับโดยนานาประเทศ

หลักสูตร IB หรือ International Baccalaureate Programme เป็นหลักสูตรการศึกษา 3 ระดับที่จัดตั้งโดย International Baccalaureate Organization (IBO) ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายมากกว่า 156 ประเทศทั่วโลก หลักสูตร IB ถูกเขียนขึ้นด้วยจุดประสงค์ให้มีระบบการศึกษาที่ได้รับการยอมรับจากมหาวิทยาลัยทั่วโลก เนื่องจากมีนักเรียนนักศึกษาที่จำเป็นต้องย้ายสถาบันจากประเทศหนึ่งสู่อีกประเทศหนึ่ง จึงต้องมีหลักสูตรที่รองรับเด็ก ๆ เหล่านี้ ดังนั้นหลักสูตร IB จึงมีความพิเศษตรงที่มีเนื้อหาวิชาหลากหลายมากกว่าโรงเรียนทั่วไป วิชาเหล่านั้นต้องสอนครอบคลุมวัฒนธรรมต่าง ๆ และนักเรียนต้องลงมือเรียนรู้เองเพื่อจะได้เติบโตทางด้านอารมณ์และสังคม พร้อมจะเข้าไปศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้นไม่ว่าจะในประเทศใดก็ตาม

จำนวนโรงเรียนที่สอนหลักสูตร IB มีเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในทุก ๆ ปี โดยตั้งแต่ปี ค.ศ. 2012 ถึงปี ค.ศ. 2019 มีโรงเรียนหลักสูตร IB เพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 39.3 และจากสถิติเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2562  มีโรงเรียนที่สอนหลักสูตร IB ทั้งหมด 5,057 โรงเรียนทั่วโลก จึงเป็นไปได้ว่าจะมีโรงเรียน IB เพิ่มมากขึ้นอีกในอนาคต นับได้ว่าการศึกษาระบบ IB เป็นหนึ่งในมาตรฐานการศึกษาที่ได้รับการยอมรับอย่างมาก        

หลักสูตร IB แบ่งออกเป็น 3 ระดับการศึกษา ได้แก่ระดับต้น (IB Primary Years Programme หรือ PYP) สำหรับนักเรียนอายุ 3 - 12 ปี ระดับกลาง (IB Middle Years Programme หรือ MYP) สำหรับนักเรียนอายุ 11 - 16 ปี และระดับประกาศนียบัตรนานาชาติ (IB Diploma Programme หรือ IBDP) สำหรับนักเรียนอายุ 16 - 19 ปี ซึ่งเมื่อกล่าวถึงหลักสูตร IB คนมักจะหมายถึงหลักสูตรการศึกษาระดับที่ 3 (IBDP) ซึ่งเป็นช่วงต่อของมัธยมปลายกับมหาวิทยาลัย จึงได้รับความสนใจจากนักเรียนที่มีความสนใจไปศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาที่ต่างประเทศ รวมถึงประเทศเยอรมนีด้วย หลักสูตร IBDP ประกอบไปด้วย 6 กลุ่มวิชา ดังนี้

1. ภาษาและวรรณกรรม

              เพื่อศึกษาความซับซ้อน และดื่มด่ำความรุ่มรวยของภาษาในบริบทที่หลากหลาย

2. ทักษะการใช้ภาษา

              เพื่อศึกษาภาษาต่าง ๆ เช่น ภาษาฝรั่งเศส ภาษาสเปน ภาษาละติน ภาษากรีก เพื่อให้เข้าใจการใช้ภาษาในบริบทและจุดประสงค์ต่าง ๆ รวมถึงทำความเข้าใจวัฒนธรรมต่างชาติผ่านการศึกษาภาษานั้น

3. ปัจเจกและสังคม

              เพื่อหัดวิเคราะห์และศึกษาทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติและเรื่องราวต่าง ๆ ในสังคมผ่านวิชาจำพวก จิตวิทยา ปรัชญา เศรษฐศาสตร์

4. วิทยาศาสตร์

              ได้แก่ ชีววิทยา วิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ เคมี เทคโนโลยีการออกแบบ ฟิสิกส์ และวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ

5. คณิตศาสตร์

              ได้แก่ วิธีการทางคณิตศาสตร์ คณิตศาสตร์ระดับกลางและระดับสูง

6. ศิลปะ

              นักเรียนจะศึกษาศิลปะหลายแขนงและเชื่อมโยงไปถึงบริบททางวัฒนธรรมของสาขานั้น เช่น เต้นรำ ดนตรี ภาพยนตร์ ละครเวที และทัศนศิลป์

              โดยทั้ง 6 วิชานี้ อยู่ภายใต้ คุณลักษณะสำคัญ 3 ข้อ ที่นักเรียนระดับประกาศนียบัตรนานาชาติต้องเรียนรู้ ได้แก่ การศึกษาที่มาของความรู้และการปรับใช้ทฤษฎีต่าง ๆ การเขียนเรียงความหัวข้อที่ตนเองสนใจและลงมือศึกษา และการเข้าร่วมทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น

นอกจากคุณลักษณะสำคัญ 3 ข้อและวิชาทั้ง 6 วิชาข้างต้นแล้ว ระบบ IB ยังเป็นระบบที่แตกต่างจากระบบการเรียนทั่วไป ดังนี้

- กระตุ้นให้นักเรียนในทุกช่วงวัยคิดเชิงวิพากษ์ 

- ประยุกต์ใช้ข้อมูลวิจัยและโรงเรียนในเครือข่ายทั่วโลก

- สนับสนุนให้นักเรียนในทุกช่วงวัยศึกษาบริบททางสังคมทั้งในชุมชนและของโลก

- พัฒนาให้นักเรียนพูดได้หลายภาษา

ในสังคมที่เด็กรุ่นใหม่ต้องเปลี่ยนบทบาทหน้าที่จากผู้บริโภคเป็นผู้คิดริเริ่มสร้างสรรค์ การเรียนระบบ IB จึงสอดคล้องอย่างมากกับการสร้างนวัตกรที่เข้าใจปัญหา มองเห็นทางแก้ รู้จักวางแผน และลงมือทำจริง

- ได้รับการสนับสนุนให้คิดนอกกรอบและผลักดันการเรียนรู้ของตนเอง

- ได้เป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการศึกษาที่สามารถพาพวกเขาสู่มหาวิทยาลัยแนวหน้าของโลกได้

- ตื่นตัวทางวัฒนธรรมมากขึ้นผ่านการเรียนภาษาที่สอง

- รู้จักมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นท่ามกลางโลกที่กำลังพัฒนาและเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว

แม้ว่าการศึกษาระบบ IB จะถูกใช้ในประเทศเยอรมนีมาเกือบ 50 ปีแล้ว แต่ก็ยังเป็นหนึ่งในหลักสูตรหลักในการสอนและรับนักเรียนเข้ามาศึกษาต่อในระดับมหาวิทยาลัย ด้วยเนื้อหาที่มุ่งหวังให้นักเรียนพัฒนาตนเองผ่านความสนใจส่วนตัว ฝึกคิดเชิงวิพากษ์ ควบคู่ไปกับการศึกษาวัฒนธรรมอื่น ๆ ผ่านการเรียนภาษานั้น ๆ นักเรียนที่ผ่านการเรียนการสอนระบบ IB จึงมีทักษะที่จะเป็นนวัตกรที่คำนึงถึงความแตกต่างของวัฒนธรรมในอนาคตได้อย่างดี

แหล่งอ้างอิง

https://www.hands-on.co.th/english-schools/2014/06/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2-ib-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%A3/

https://www.ibo.org/contentassets/5895a05412144fe890312bad52b17044/recognition-international-student-guide-germany-17-en.pdf

https://www.ibo.org/about-the-ib/facts-and-figures/

https://www.ibo.org/benefits/why-the-ib-is-different/

https://www.ibo.org/benefits/benefits-for-students/

https://www.ibo.org/programmes/diploma-programme/curriculum/

https://www.studying-in-germany.org/why-is-germany-the-perfect-place-to-study-abroad/

https://www.crimsoneducation.org/ch/blog/pros-cons-ib

http://www.gulliverschools.org/uploaded/Prep_Files/International_Baccalaureate/What_Is_An_IB_Education.pdf